Hạt mắc khén có vị cay nhẹ, thường được dùng làm đồ chấm và tẩm ướp trong nấu ăn. Đây là một loại gia vị đặc trưng, chỉ có ở vùng núi phía Bắc nước ta. Hôm nay hãy cùng Gia Vị Tây Bắc tìm hiểu hạt mắc khén là gì và những điều xung quanh loại hạt đặc biệt này nhé!
Hạt mắc khén là gì?
Mắc khén được người dân địa phương ở vùng núi Tây Bắc gọi chuẩn là Má khén. Mắc khén là loại thân cây gỗ to, phân bố nhiều ở vùng núi Tây Bắc nước ta, Tây Bắc Thái Lan và Thượng Lào. Mắc khén có hoa nở thành từng chùm. Vào tháng 11 hàng năm, hoa mắc khén sẽ đậu thành quả. Lúc này, người dân sẽ hái quả mắc khén và đem về treo lên gác bếp hoặc để chỗ râm mát, dùng cả năm.
Hạt mắc khén là một loại gia vị nổi tiếng ở vùng núi Tây Bắc, to bằng hạt đỗ xanh. Bên trong có những hạt màu đen. Người dân thường dùng cả vỏ lẫn hạt để làm gia vị. Hạt mắc khén có vị khá giống hạt tiêu. Tuy nhiên hạt mắc khén có vị cay và thơm hơn hạt tiêu.
Hạt mắc khén để làm gì? Cách sử dụng hạt mắc khén như thế nào?
Trong ẩm thực địa phương, hạt mắc khén được dùng để chế biến trong rất nhiều món ăn. Nhờ vị cay nhẹ, thơm nồng đặc trưng, hạt mắc khén góp phần làm món ăn trở nên ngon miệng hơn rất nhiều:
– Món nướng: Cá suối nướng, gà tre nướng, thịt heo nướng,… khi tẩm ướp, người dân thường cho thêm hạt mắc khén. Khi nướng, món ăn sẽ dậy mùi thơm phức. Còn khi ăn thì vị cay nhẹ của hạt mắc khén khiến cho món ăn thêm phần đậm đà, hấp dẫn hơn. Trong ẩm thực địa phương, hạt mắc khén là một gia vị không thể thiếu khi chế biến các món nướng.
– Thịt khô: Khi ăn thịt trâu gác bếp, thịt lợn gác bếp hay cá gác bếp, bạn sẽ thấy món ăn có vị thơm ngon vô cùng đặc trưng. Mắc khén chính là một trong những gia vị tạo nên hương vị thơm ngon đặc trưng đó.
– Món rán: Đối với món cá rán, thịt rán,… trước khi đem rán, bạn có thể tẩm ướp thêm hạt mắc khén. Mùi mắc khán thơm thơm, cay cay sẽ giúp cho món ăn thêm phần đậm vị hơn.
– Pha nước chấm: Hạt mắc khén sau khi rang xay thành bột, bạn có thể cho thêm vào bát nước mắm để chấm với nhiều món ăn như thịt luộc, cá chiên,… Với bát nước mắm có thêm hạt mắc khén sẽ rất thơm, chấm gì cũng thấy ngon.
– Làm chẩm chéo: Chẩm chéo là một gia vị chấm nổi tiếng của vùng Tây Bắc. Chẩm chéo thường được chấm với măng luộc, rau sống, thịt luộc, cơm lam, thịt nướng,… Và hạt mắc khén chính là một trong những nguyên liệu không thể thiếu khi làm chẩm chéo.
Sơ chế và bảo quản mắc khén như thế nào?
Mắc khén bán trên thị trường thường đã qua sơ chế và rang xay sẵn. Bạn chỉ việc mua về và đem sử dụng. Tuy nhiên, nếu mua mắc khén thô thì bạn có thể tham khảo cách sơ chế và một số lưu ý dưới đây:
– Bạn bắc chảo lên bếp, bật lửa và cho mắc khén vào rang. Sử dụng bao nhiêu thì bạn rang vừa đủ. Không nên rang đi rang lại mắc khén nhiều lần.
– Sau khi rang xong, bạn nên để nguội mắc khén trong vòng 30 – 40 phút. Vì mắc khén chứa nhiều tinh dầu, nếu xay ngay sẽ bị dính, rất khó mịn.
– Để xay mịn mắc khén, bạn có thể sử dụng cối xay tiêu gia đình hoặc máy xay sinh tố hay cũng có thể sử dụng chày cối. Mắc khén bạn xay chỉ cần mịn vừa phải là được, không cần phải mịn quá như bột tiêu.
– Sau khi xay mịn, nếu dùng không hết, bạn có thể cho bột mắc khén vào chai, lọ và đậy nắp chặt. Không nên để lọ đựng mắc khén vào tủ lạnh. Thay vào đó, bạn có thể để nơi râm mát là được.
Trên đây là một số thông tin nhằm giải đáp thắc mắc hạt mắc khén là gì và những điều thú vị xung quanh loại gia vị đặc trưng này. Nếu cần mua hạt mắc khén chuẩn, bạn có thể liên hệ shop Gia Vị Tây Bắc. Chúng tôi chuyên cung cấp các gia vị đặc sản Tây Bắc như mắc khén, hạt dổi, chẩm chéo,…. Cam kết hàng luôn chuẩn loại 1.